Mình rất vui khi được viết ra những dòng này và chia sẻ với các anh/chị/bạn đang có ý định apply học bổng JDS. Nói là chia sẻ kinh nghiệm thì mình không nghĩ thế vì mình cũng không tự nhận thấy mình có nhiều kinh nghiệm, chỉ là đôi dòng về quá trình mình thực hiện để đạt được học bổng thôi ạ. Mình xin tự gọi là “Quá trình apply học bổng JDS từ A đến Z”, để giúp các anh/chị/bạn có mong muốn du học tham khảo.
*JDS là học bổng Phát triển Nguồn nhân lực Nhật Bản tại Việt Nam, dành cho các bạn đã có 2 năm kinh nghiệm làm việc tại cơ quan nhà nước, các cơ sở giáo dục công lập tại Việt Nam, các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước (trong đó có ít nhất 6 tháng làm việc tại cơ quan hiện tại). Học bổng có giá trị toàn phần 2 năm Thạc sĩ bằng tiếng Anh ở Nhật, và thường đóng đơn vào cuối tháng 10 hàng năm cho đợt nhập học năm tiếp theo.
1. Chuẩn bị hồ sơ
-Hồ sơ điền online trên trang web của bộ giáo dục. Và nộp bản scan các tài liệu liên quan như (chứng minh bảo hiểm xã hội, công văn của cơ quan mình đang làm việc, bảng điểm, bằng cấp, giấy chứng nhận, các bài báo tham gia (nếu có sẽ là tốt hơn), hợp đồng lao động, chứng minh thư, hộ chiếu ) có 3 giấy tờ mình không chủ động được nên cần lưu ý làm sớm đó là chứng minh bảo hiểm xã hội (confirmation of social insurance coverage) ; công văn của cơ quan (nomination letter) và cả thư giới thiệu (reference letter).
-Chuẩn bị các giấy tờ file cứng nộp cho JICE (tất cả như hướng dẫn một số giấy tờ phải chuyển sang tiếng anh nên anh/chị/bạn cần lưu ý nhưng mình muốn nhấn mạnh ở đây là Research Proposal)
- Chuẩn bị Research Proposal: nghĩ 1-3 đề tài, sau đó suy xét và tìm hiểu tính khả thi, ứng dụng và đặc biệt có liên quan đến ngành học và công việc hiện tại của bạn, rồi chọn ra 1 đề tài bạn thấy phù hợp và cấp thiết và liên quan nhất – Việt Nam thật sự cần ở hiện tại. Chuẩn bị thật kỹ RP (ít nhất 1 tháng) kiểm tra chính tả, số từ, nội dung rồi format cho chuẩn chỉnh (cái này rất quan trọng thậm trí là format cho phụ lục tài liệu tham khảo).
Tốt nhất là phải có ít nhất 1 người có kinh nghiệm (trong nghiên cứu, trong công việc), hoặc thầy cô bạn tin tưởng để cho bạn lời khuyên, đặt câu hỏi và phản biện cùng bạn cũng như tiên đoán được các câu hỏi tình huống có thể xảy ra (điều này cực kì quan trọng). - Nếu có thể bạn liên hệ với thầy, cô hoặc anh chị mà là tiền bối cũng đã và đang học tại trường mà bạn apply học bổng. Anh chị sẽ cho lời khuyên. Theo như mình thấy, các anh chị của học bổng JICE mặc dù bận nhưng sẵn sàng nhiệt tình trả lời, thậm trí động viên khi bạn thấy lo lắng, hồi hộp (dù rằng bạn chưa từng biết và gặp anh chị đó )
Nói về phần này thì tùy từng lĩnh vực, đề tài nghiên cứu sẽ khác nhau về phương pháp và cách thức thực hiện nên mình sẽ không nói kĩ được về mục này.
2. Các kỳ thi
-Thi Toán: Xoay quanh và giải hết tất cả những đề của những năm trước; dạng bài tập phần lớn không nằm ngoài những dạng toán của những năm trước. Chủ yếu liên quan đến những kiến thức toán cấp 3, một chút đại học. Khi làm bài vận động não tí , đặc biệt 60 phút trôi qua cũng nhanh nên làm xong dành vài phút để kiểm tra lại sẽ đỡ sai xót đáng tiếc. Lúc thi mình thấy mấy câu khó khó ở bộ đề update công khai là khi thi rất dễ vào. Nói chung là, cố gắng giải hết tất cả các câu.
-Tiếng Anh ít nhất 5.5 IELTS hoặc 500 TOEFL ITP (chắc anh/chị/bạn nào cũng đã biết rồi nhưng ở đây mình muốn dành cho những ai chưa có chứng chỉ và không quá giỏi và chuyên sâu về tiếng anh như mình)
- Thi TOEFL ITP lần 1 bên JICE sẽ hỗ trợ lệ phí thi : (. Đây lần đầu tiên mình thi là lần đầu tiên mình cầm trên tay và biết thế nào là TOEFL ITP nên cảm giác phần nghe nó kinh khủng hơn so với IELTS và mình có cảm giác nó thi còn khó hơn cả thi IELTS), thi tại 1 cơ sở do bên IIG chỉ định (chú ý ăn sáng đồ khô để tránh đi vệ sinh nhiều, chỉ được mang vào tẩy của mình còn lại không được mang theo bất cứ vật dụng gì, thậm trí trong lúc thi phải cởi giầy bỏ ra đằng sau chân chỗ ngồi). Vì do là lần đầu tiên nên mình thiếu hơn 10 điểm nữa mới qua nên lúc nộp hồ sơ vẫn chưa đủ điểm.
- Thi TOEFL ITP lần 2 thì bản thân tự trả phí (thật ra thi xong mình thấy hối hận vì nó tốn thời gian, công sức và tiền đấy chỉ là ý kiến của mình thôi )
- Rất may mắn là năm mình nộp hồ sơ JICE có tổ chức khóa học IELTS miễn phí cho ứng viên chưa qua điểm đạt tại trung tâm ACET (mình không rõ là những năm sau có không nhưng mình vẫn muốn chia sẻ cảm nhận). Khóa học tuyệt vời: thứ 1 môi trường tiếng anh để giao tiếp (100% giáo viên trên lớp là người nước ngoài nói tiếng anh từ bé); thứ 2 lịch học áp lực bắt buộc phải học theo lộ trình cam kết ngoài 1 tuần 2 buổi thứ 7, chủ nhật học thì trong tuần phải đến thư viện của trung tâm học ít nhất 6 tiếng/tuần. Đợt mình học lại rơi vào đúng dịp dịch corona nên trung tâm thay hình thức offline thành online qua ứng dụng zoom. Nói chung là học mỗi cái có 1 cái lợi thế riêng: online thì mất thời gian di chuyển, không làm được nhiều việc cùng lúc. Còn offline thì k tốn thời gian đi lại, vừa học mà bạn có thể làm được việc khác cùng lúc. Nhưng theo cảm nhận của mình, học offline hiệu quả hơn nhưng học online cũng có lợi ở mảng nâng cao kĩ năng speaking (vì phải thường xuyên face to face và nói chuyện với thầy bằng tiếng anh như đang phỏng vấn, tham gia thi).
Sau khóa học phải thi để trả kết quả và cũng may mình đã đạt đặc biệt với kĩ năng viết và nói mình tự tin hơn.
3. Vòng phỏng vấn thứ 1
Cái phần này tùy từng giáo sư của từng trường hỏi nên phần này mình sẽ chỉ ghi lại những điều mà giáo sư trường mình đã hỏi mình.
Giới thiệu bản thân, công việc hiện tại. Thỉnh thoảng giáo sư có thể đá sang sở thích của bạn là gì, giới thiệu qua về gia đình bạn. Còn lại là chủ yếu xoay quanh Research Proposal của mình, thầy hỏi nhiều vào phương pháp nghiên cứu của đề tài. Xong cuối buổi thầy hỏi bạn có câu hỏi gì cho thầy không?
Cũng tại vì do con virus Corona nên phỏng vấn cũng đặc biệt, trường mình đợt đó giáo sư không qua được do sức khỏe nên phỏng vấn qua online, phải face to face qua webcam. Mình được phỏng vấn tầm 15 phút, có hơi hoang mang, lúc phỏng vấn xong hơi shock vì sao hỏi ít thế. Nhưng cũng may vòng đó mình qua, mình thấy điều quan trọng ở đây là bạn thể hiện được khả năng nghiên cứu của mình và độ match với lĩnh vực của mình và trường mà bạn apply học.
Mình chỉ take note 1 chút chút về trang phục ở vòng phỏng vấn là bạn nên mặc suit (là do sự lựa chọn trang phục của bạn thôi, đó là ý kiến cá nhân của mình, không biết sao nhưng nhìn mặc suit cảm giác như bạn đã chuẩn bị sẵn sàng và trông trang trọng hẳn, mình cũng không để ý đâu nhưng cái hôm đi nghe giới thiệu về học bổng ý, mình nhận được brochure của 1 trường (xin lỗi mình không nhớ rõ tên) có đưa ra tip trang phục, đi đứng, tác phong khi phỏng vấn, tham khảo cái đó sẽ rất hữu ích)
4. Vòng phỏng vấn thứ 2
Giữa phỏng vấn 1 và phỏng vấn 2 thì phải đi kiểm tra sức khỏe (bệnh viện kiểm tra sức khỏe nhân viên rất nice và nhiệt tình chỉ hướng dẫn; như mình thì đi sớm buổi sáng lúc 8h ko ăn sáng, khám chắc mất tầm 1 tiếng là xong)
Mình nghĩ vòng 2 này các bạn nên đến sớm, ngồi để ổn định tâm lý, đợt mình đi phỏng vấn trời ngoài lạnh xong đến ngồi rét run 1 lúc mới hoàn hồn. Hoặc nếu mà run quá thì hít, thở sâu nhắm mắt lại chạm vào mí mắt hoặc ấn bóp mạnh vào ngón tay út cũng cảm thấy bình tâm hơn (đấy là mình nói với những ai có chứng yếu tim như mình thôi, còn chắc có nhiều anh/chị/bạn tinh thần thép lắm).
Vòng phỏng vấn có 3 giám khảo, cũng vì đợt corona nên 3 giám khảo mình vào đều đeo khẩu trang (3 giám khảo đến từ MOET, JICA và đại sứ quán nếu mình nhớ không nhầm thì là vậy)
Các giảm khảo sẽ lần lượt hỏi bạn, một số câu hỏi mình nhớ như
- Giới thiệu về bản thân bạn, nơi làm việc, ngành học, công việc hiện tại
- Tại sao bạn chọn đề tài này, nó có cần thiết cho Việt Nam
- Tại sao bạn chọn Nhật, bạn biết gì về Nhật Bản
- Trong lĩnh vực bạn nghiên cứu, bạn có biết gì về kinh nghiệm của Nhật Bản
- Sau khi học xong bạn muốn làm gì? Bạn có muốn tiếp tục sống và làm việc ở Nhật Bản không?
- Có 1 câu mà giám khảo hỏi mình không lường trước được liên quan đến lĩnh vực tài nguyên nước mà mình nghiên cứu nhưng ở 1 khía cạnh, 1 vùng khác. Giám khảo hỏi mình về chính sách quản lý tài nguyên nước hiện tại và tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn ở đồng bằng Sông Cửu Long, đúng cái nóng hổi hiện tại mà thực ra mình cũng chưa tìm hiểu quá sâu. Thì mình cứ nói thật thôi, xong nêu quan điểm của bản thân nên quản lý như thế nào.
Vòng này có nhiều phòng giám khảo. Có thể tùy từng phòng phỏng vấn mà các giám khảo hỏi các câu khác nhau, cách hỏi khác nhau, nhưng khi trả lời bạn nên biết cách dẫn dắt đưa giám khảo đến ý bạn muốn trình bày, ví dụ câu mà bạn không có nhiều ý để trả lời lắm bạn nên dẫn dắt sang 1 ý khác nhưng nó vẫn phải phù hợp không đi quá xa (mình thấy học cái khóa ở ACET mà JICE mở cũng support cho mình về phần speaking đặc biệt là cho ý tưởng trả lời câu hỏi hoặc là cách câu thời gian dài hơn để nghĩ trả lời).
Mình thấy các post trước của các SENPAI chia sẻ kinh nghiệm rất hữu ích nên mình cũng muốn viết, tóm tắt “quá trình từ A đến Z” biết đâu bổ sung cho các anh/chị/bạn nào quan tâm và giúp ích được gì.
Chúc anh/chị/bạn may mắn và apply thành công!!!
Opty Hunting cảm ơn chị Thu Đào đã đồng ý chia sẻ lại kinh nghiệm apply rất chi tiết và cụ thể cho các bạn đọc Opty Hunting, hy vọng bài viết hữu ích với các bạn định ứng tuyển học bổng JDS.
Hình ảnh Tokyo trong bài được down từ nguồn ảnh miễn phí Unsplash.
