Ngành International Development Studies (IDS), tiếng Việt là Phát triển quốc tế, hiện chưa được giảng dạy ở Việt Nam, nhưng thực sự rất gần gũi với tất cả mọi người. Học IDS có thể làm trong các lĩnh vực từ sức khỏe cộng đồng, môi trường, nước, vệ sinh dịch tễ, chính sách, hòa bình, nông nghiệp, tới giáo dục….
Cơ hội nghề nghiệp sau khi theo học IDS bao gồm: nghiên cứu học thuật/ứng dụng, chuẩn bị/lên kế hoạch/thi hành chính sách, thực hiện hay quản lý dự án, làm truyền thông… cho các trường học, tổ chức quốc tế hay địa phương, tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận, công ty tư nhân liên quan tới lĩnh vực phát triển…
Nếu bạn nghe qua đã thấy định hướng nghề nghiệp trên phù hợp với bản thân và muốn tìm hiểu thêm về việc học Thạc sĩ ngành này thì đọc thêm đôi lời của chị Đặng Thanh Giang, đã theo học chương trình thạc sĩ IDS ở Pháp, chia sẻ tới bạn đọc của Opty Hunting nhé.
———————————————————————-
Sáng nay nhận được tin chương trình Cao học của mình (Master 2 International Development Studies (IDS)- Institut d’Urbanisme et de Géographie Alpine, Université Grenoble Alpes) vẫn còn nhận hồ sơ đến giữa tháng Năm (cụ thể là 24/05), liền viết bài này dù cô phụ trách nói có khả năng biên giới Schengen vẫn đóng đến tận tháng 9. Biết đâu đấy, cuộc đời luôn đầy ắp những điều bất ngờ, cũng như 2 năm trước mình chẳng bao giờ tưởng tượng nổi mình sẽ trúng tuyển và có một năm học đầy trải nghiệm ở nước Pháp. Vì thế, mình cũng rất mong là sẽ có một bạn Việt Nam nắm lấy cơ hội này và gửi hồ sơ, không năm nay thì những năm sau cũng được.
1. Về chương trình:
Chương trình của mình được giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh. Nội dung của khóa học bên cạnh các lý thuyết về phát triển (Development Theories and Models, Politics of Development) sẽ gồm các môn xoay quanh 3 cột trụ chính Kinh tế (Enhancing Economic Sustainability), Xã hội (Alleviating Poverty and Inequalities) và Môi trường (Facing Environmental Issues). Ngoài ra sẽ có các môn về kỹ năng như nghiên cứu khoa học (Research Methodology) và quản trị dự án (Participatory Project Management). Chương trình kết hợp hài hòa giữa học trên lớp, tự nghiên cứu và đi thực tế, có thể hình dung sơ sơ như sau: với mỗi môn chúng mình sẽ đọc rất rất nhiều tài liệu ở nhà (kiểu học của Pháp rất nặng lý thuyết, nhưng thực tế điều này là cần thiết vì mỗi sinh viên có một nền tảng kiến thức khác nhau), sau đó đến lớp thảo luận dựa trên những gì đã đọc và nghe thầy cô giảng. Mỗi môn đều có các tiết làm việc nhóm và thuyết trình, xen kẽ với những buổi đi thực địa có hướng dẫn hoặc tự khám phá ở các mô hình phát triển bền vững địa phương.
Gọi là Master 2 vì ở Pháp, hệ Đại học có 3 năm, Thạc sĩ có 2 năm chia làm Master 1 và Master 2. Trên lý thuyết, bạn nào đã học đại học ở Việt Nam đúng chuyên ngành có đủ điều kiện để học thẳng Master 2, tức là chỉ phải thêm có 1 năm là có bằng Thạc sĩ. Một năm này lại được chia làm 2 giai đoạn, giai đoạn đầu từ tháng 9 đến tháng 2 học trên lớp, giai đoạn sau từ tháng 3 đến tháng 9 năm tiếp theo là thời gian đi thực tập và/hoặc viết luận. Không may là, M2 IDS rơi vào trường hợp “và”, tức là bạn sẽ phải vừa thực tập tối thiểu 3 tháng vừa hoàn thành một luận văn tốt nghiệp. Nhưng đây cũng là một điểm cộng vì sau đó bạn vừa có kinh nghiệm thực tế để nộp hồ sơ đi làm, vừa có kinh nghiệm nghiên cứu nếu muốn đi học cao hơn.
2. Về môi trường học:
Bạn sẽ được học trong một môi trường siêu đa dạng từ giảng viên đến học viên: các giáo viên đến từ nhiều nước khác nhau và học viên cũng vậy. Lớp mình có hơn 20 người với xêm xêm 15 quốc tịch, mỗi người có một background học thuật và kinh nghiệm khác nhau. Sự đa dạng này sẽ được tận dụng triệt để trong khóa học: các tiết học được xây dựng rất mở, khuyến khích học viên đóng góp dựa trên những gì mình biết. Với mỗi vấn đề lý thuyết, ngoài làm việc với những tư liệu mà giáo viên cung cấp, học viên có rất nhiều khoảng trống để phát biểu, thuyết trình và bàn luận về vấn đề ở nước mình hoặc nơi mình đã đi qua/làm việc. Thậm chí trong những vấn đề mà học viên là chuyên gia, giảng viên sẵn sàng nhường bục giảng cho học viên chia sẻ kinh nghiệm. Sự đa dạng về tính cách và khả năng cũng được chú ý đến: các bài đánh giá được dựa trên nhiều tiêu chí. Có người mạnh về đọc viết, có người mạnh về thuyết trình, có người mạnh về làm việc nhóm, cũng có người chỉ làm việc độc lập, vì thế đầu điểm được chia nhỏ và các thầy cô rất linh hoạt trong việc đánh giá sinh viên.
Các thầy cô rất thân thiện và cởi mở. Cô dạy môn chính trị của mình nói, các bạn nghe đến chính trị thì sợ hãi, nhưng hãy tưởng tượng thế này nhé. Chính trị như cách mà chúng ta đi, mỗi bước chân đặt xuống thì mặt đất sẽ phản hồi lại một lực tương đương. Giờ chúng ta sẽ học cách bước đi khoan thai, sao cho lực trả lại cũng nhẹ nhàng, thay vì giậm thình thịch để rồi chân đau nhức. Hay cô dạy môn môi trường thì bảo, các bạn cứ luôn mồm cứu Trái đất cứu Trái đất. Trái đất chẳng cần các bạn cứu đâu, nó sẽ tồn tại mà chẳng cần người, giờ ta sẽ học cách cứu chính mình. Thế nên giờ học chẳng còn nặng nề gì nữa cả.
3. Về học phí và chi phí:
Dù học bằng tiếng Anh nhưng M2 IDS là một chương trình thuộc hệ công lập (một điều khá hiếm ở Pháp). Học viên chỉ cần nộp 250 eur (khoảng 6 triệu đồng) cho toàn bộ năm học và tadaaa, bạn không cần chi gì nữa, kể cả tài liệu học tập. Ngoài ra sẽ có một khoảng dưới 100 eur cho việc đi thực tế, nhưng nếu khó khăn thì bạn có thể nói với thầy cô. Giáo viên luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn, kể cả ngoài vấn đề học tập, như tìm nhà giúp, lo giấy tờ, cho sinh viên ở tạm khi chưa tìm được nơi thuê lâu dài…
Bạn có thể xin học bổng hoặc hỗ trợ tài chính từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng để mình tính tự túc hoàn toàn cho dễ hình dung nè. Sinh hoạt ở Pháp (nếu không phải ở Paris) thì về cơ bản không đắt, mình ở kí túc xá tư nhân hạng sang nhất Grenoble và tự nấu ăn, một tháng tiêu chưa hết 500 eur. Bảo hiểm y tế miễn phí, mỗi tháng nhận được trợ cấp nhà ở của chính phủ (CAF) gần 100 eur, nếu dưới 26 tuổi thì thẻ đi lại (dành cho toàn bộ phương tiện công cộng) là 150 eur/năm, trên 26 tuổi thì thuê xe đạp đi chỉ vài eur một tháng. Nếu bạn nào biết tiếng Pháp trình độ A2-B1 thì có thể dễ dàng xin được việc làm thêm, lương cơ bản 10 eur/h, còn tiếng Pháp í ẹ như mình thì may rủi… Bạn chỉ cần lo kỳ đầu tiên, còn kỳ sau thì đi thực tập trong Pháp sẽ được trả lương, ngoài Pháp sẽ xin được học bổng. Như vậy là nếu không đi làm thêm, với khoảng 100 triệu bạn cũng đủ sức học một năm (và đi chơi được vài nơi khi vé rẻ) rồi.
4. Về trường và vùng:
Ranking của trường Grenoble Alpes đứng thứ 2 nước Pháp chỉ sau Sorbonne (1). Về ngành địa lý (vì mình học trong trường địa lý và đô thị nên được hưởng ké xíu), Université Grenoble Alpes đứng thứ nhất trên toàn Pháp. Nhưng nếu bạn đang tưởng tượng mình sẽ được học trong khuôn viên to đùng của trường thì… không phải đâu, Institut d’Urbanisme et de Géographie Alpine là một nhánh nhỏ bé chỉ gồm 3 tòa nhà nằm biệt lập xa xa campus chính. Nó là một điểm trừ nho nhỏ, nhưng ở đây cũng có tàu điện và xe buýt chạy qua nên không khó tiếp cận. Mỗi ngày đi học sẽ nhìn thấy núi và cây và cỏ hoặc tuyết trắng xóa rất đẹp nữa.
Grenoble là một thành phố núi nhỏ xíu xiu và hơi vắng vẻ, nhưng đẹp và yên bình. Khi nào buồn mình có thể đi dạo bờ sông Isère ngắm khu nhà cổ nhiều màu và cáp treo lên đỉnh Bastille, cuối tuần thì đi nhặt hạt dẻ, hái nấm trên núi. Nó cũng là một hub của các sáng kiến phát triển bền vững, được tạo ra từ quan điểm chính trị tiến bộ. Vì thế mà học về phát triển ở đây cũng là một lựa chọn tuyệt vời vì bạn có thể thấy chính những gì đang học ở xung quanh mình.
Điểm cộng nữa của Grenoble là hội sinh viên và cộng đồng Việt Nam ở đây rất mạnh và gắn bó, nên học ở đây thì dù không biết tiếng Pháp cũng không chết được đâu.
5. Điểm trừ:
Mơ thì chua mà đời thậm chí còn không như là mơ. Trải qua một năm ở Pháp thì mình thề là có những thứ ở Việt Nam mình sẽ không bao giờ kêu ca nữa. Một là thời tiết, Grenoble đẹp thì đẹp thật nhưng nóng thì nóng điên rồ và lạnh thì lạnh khủng khiếp, nhiệt độ một ngày có thể chênh nhau đến mười mấy độ. Nhưng nghiêm túc mà nói ở nước Pháp này có chỗ nào thời tiết tốt? Hai là ăn uống. Chính xác là đã ở Việt Nam thì ăn uống ở đâu cũng là vấn đề vì thực phẩm rất nghèo nàn về thể loại. Ba và quan trọng nhất là thủ tục hành chính siêu quan liêu. Cái gì cũng chờ, cái gì cũng lỗi, cái gì cũng nói tiếng Pháp. Kết quả là mình đến giờ này vẫn chưa có thẻ y tế và cứ động đến thủ tục gì cũng bị căng thẳng…
Về học hành thì không vấn đề gì, nhưng tìm được nơi thực tập thì không dễ. Không nói tiếng Pháp thì khó tìm thực tập ở Pháp đã đành, nhưng vị trí thực tập ở các tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận ở châu Âu nhìn chung đều rất cạnh tranh. Phải chuẩn bị kĩ càng và có phương án dự phòng, vì 1 năm không phải là khoảng thời gian thoải mái cho việc hoàn thành một khóa thạc sĩ. Nhưng nếu mình đã làm ddược thì mình nghĩ ai cũng sẽ làm được thôi.
Để nói về IDS thì mình có thể nói mãi không ngưng nghỉ. Bỏ qua những khó khăn về đời sống, công việc, đây thực sự là một cơ hội once-in-a-life-time có ý nghĩa với mình rất nhiều cả về tư duy và tình cảm. Theo mình biết thì mình là người Việt đầu tiên học chương trình này, và mình thực sự rất mong có một bạn khác sẽ có được cơ hội tốt này để hoàn thiện bản thân.
—-
(1) http://archive-ksup-uga-2.u-ga.fr/…/classement-de-shanghai-…
Hình ảnh trong bài được down từ nguồn ảnh miễn phí Unsplash.
